By mieć jeszcze szansę

Jakże lekko ci przychodzi zmieniać swoją drogę! Także Egipt cię zawiedzie, jak zawiodła cię Asyria, i wyjdziesz również stamtąd z rękami nad głową, gdyż Pan odrzucił tych, którym zaufałaś, i nie będziesz miała z nimi szczęścia. - wyjaśnienie słów w artykule: Księga Jeremiasza, rozdział 2.36-37, Izrael i Egipt
mur z cegieł

Pierwsza Księga Samuela, rozdział 15
komentarz, interpretacja, znaczenie

 

(1) I rzekł Samuel do Saula: Mnie posłał Pan, abym cię namaścił na króla nad jego ludem, nad Izraelem, więc teraz słuchaj słów Pańskich.

Samuel był prorokiem Pana, który namaścił Saula na króla Izraela. Bóg nie chciał by Izraelici mieli nad sobą króla, ponieważ to Pan miał być ich przewodnikiem, jednakże z powodu ich uporu i usilnej chęci posiadania królestwa tak jak ościenne narody, zgodził się na ich prośby.

(2) Tak mówi Pan Zastępów: Chcę pomścić to, co uczynił Amalek Izraelowi, stając mu na drodze, gdy wychodził z Egiptu. (3) Idź więc teraz i pobij Amaleka, i wytęp jako obłożonego klątwą jego i wszystko, co do niego należy; nie lituj się nad nim, ale wytrać mężczyznę i kobietę, dziecię i niemowlę, wołu i owcę, wielbłąda i osła.

Izraelici gdy wyszli z Egiptu zostali zaatakowani przez Amalekitów. Ten wojowniczy lud, żyjący z nękania innych, zabił wówczas Żydów przemieszczających się z tyłu, byli to ludzie zmęczeni, strudzeni i osłabieni. Za ten czyn, Bóg obłożył Amalekitów klątwą, nakazującą ich zniszczenie oraz wszystkiego co posiadali. Nie można było wziąć nic co do nich należało, cały dobytek miał ulec zniszczeniu, co miało wskazywać na ich ogromną deprawację i nieodwracalne skażenie grzechem. Z powodu ich okrutnego zachowania i stylu życia, nie dało się ich już uratować, byli tak samo zepsuci jak ludzie żyjący przed potopem, ich dalsze życie narażało innych na zgubę.

O tym dlaczego miały ginąć całe narody przeczytasz w artykułach:

(4) Wtedy Saul powołał lud pod broń i dokonał przeglądu w Telaim nad dwustu tysiącami pieszych, a nadto dziesięcioma tysiącami z Judy. (5) I przyciągnął Saul pod miasto Amaleka i urządził zasadzkę w dolinie nad potokiem.

Niektórzy uznają, że liczba ludności w Biblii nie zawsze pisana jest prawidłowo. Słowo użyte jako tysiąc można przetłumaczyć jako klan, ród, oddział wojskowy itp. co diametralnie zmniejszy nam liczbę całkowitą. Więcej o tym w artykule Ilu Izraelitów wyszło Egiptu.

(6) Lecz do Kenitów Saul rzekł: Nuże, odejdźcie i oddalcie się od Amalekitów, abym was razem z nimi nie wytępił, bo wy okazaliście życzliwość wszystkim synom izraelskim, gdy wyruszyli z Egiptu. I Kenici odłączyli się od Amalekitów.

Podczas wędrówki Izraelitów z Egiptu, Kenici żyjący w pobliżu Amalekitów przyłączyli się do uchodźców i pomagali im w podróży. W zamian za to Saul postanowił ostrzec ich o niebezpieczeństwie.

(7) I pobił Saul Amalekitów od Chawila aż do Szur, które leży na wschód od Egiptu. (8) Agaga, króla Amalekitów pojmał żywcem, natomiast wszystek lud wybił mieczem. (9) Lecz Saul i jego lud oszczędzili Agaga i to, co było najlepsze wśród owiec i bydła, najtłustsze okazy i jagnięta, i wszystkiego, co było wartościowe nie chcieli przeznaczyć na zniszczenie, zniszczyli natomiast dobytek lichy i marny.

Saul nie posłuchał się proroka Samuela i nie podbił całego ludu, nie zabił króla Amalekitów oraz nie zniszczył wszystkiego co zdobył podczas tej wyprawy. Czyn ten wydaje się szlachetny, jednak nie wynikał on z dobroci serca ale chęci zysku i braku zaufania Bogu. Z późniejszych kart Pisma Świętego dowiadujemy się, że pozostałą część wrogiego i dzikiego ludu zniszczył król Ezechiasz.

Tradycja żydowska mówi, że potomkiem Agaga króla Amalekitów był Haman nazwany Agagitą, który chciał zabić wszystkich Żydów mieszkających w Persji. Wydarzenia te zostały opisane w Księdze Estery.

By mieć jeszcze szansę

 

Pan żałuje, że Saul został królem

(10) I doszło do Samuela słowo Pana tej treści: (11) Żałuję, że Saula posadziłem na królestwie, gdyż odwrócił się ode mnie i słowa mojego nie wykonał. Samuela ogarnął gniew i wołał do Pana przez całą noc. (12) Samuel wstał wcześnie rano, aby spotkać się z Saulem. Lecz doniesiono Samuelowi, że Saul poszedł do Karmelu i postawił tam sobie pomnik zwycięstwa, następnie zawrócił i pociągnął dalej do Gilgal.

Saul pomimo tego, że nie wykonał polecenia bożego, zamiast dalej atakować wrogi im lud, postanowił postawić sobie pomnik. Pokazuje to jego próżność oraz przypisanie sobie roli tego, dzięki któremu pokonano przeciwnika, choć dobrze wiedział, że atak nastąpił dzięki woli bożej i gdyby nie Pan wojna byłaby przegrana.

(13) A gdy Samuel przybył do Saula, Saul rzekł do niego: Błogosławionyś ty u Pana! Wypełniłem rozkaz Pański!

Saul kłamie Samuela że wykonał polecenia Pana. Po pierwsze nie pokonał całego ludu. Po drugie pozostawił przy życiu króla. Po trzecie nie zniszczył wszystkiego co zdobyli.

(14) Samuel zaś rzekł: A co to za beczenie owiec, które dochodzi do moich uszu, i ryk bydła, który słyszę? (15) Saul odrzekł: Od Amalekitów je przyprowadzili, ponieważ lud oszczędził najlepsze sztuki z owiec i z bydła, aby je ofiarować Panu, Bogu twojemu; resztę jednak wybiliśmy do nogi.

Saul oznajmia że bydło zostało przyprowadzone przez lud a nie jego i tylko po to by ofiarować je Bogu. Jest to jawne złamanie polecenia bożego, które nakazywało zniszczyć wszystko na miejscu tak jak uczyniono z miastem Jerycho. Saul uznał, że wie lepiej od Pana co ma czynić. Prawdopodobnie, wiele sztuk bydła nie miała zostać poświęcona Panu ale przeznaczona na użytek prywatny.

Zabijanie takiej  ilości zwierząt tylko dlatego, że posiadali je Amalekici wydaje się bestialskie i pozbawione miłości bo przecież one nie zawiniły temu że tam żyły. Nie wiemy wszystkiego, nie znamy wszystkich motywów jakimi kieruje się Bóg. Choć ciężko nam to zrozumieć, to powinniśmy Mu zaufać, że to było właściwe rozwiązanie. W Biblii przeczytać możemy, że śmierć jest zyskiem (choć to dotyczy człowieka i jego dalszego życia ze Zbawicielem) to również możemy odnieść to do zwierząt. Może być nam to ciężko zrozumieć, ale śmierć zwierząt na polecenia Pana, musiała być dla nich pewną formą zbawienia przed okrutnym światem w jakim żyjemy. Pismo Święte podaje, że na odrodzonej ziemi będą zwierzęta. Dzięki temu, że umarły podczas zabijania Amalekitów, nie musiały już znosić cierpienia i może ich dalsze życie zacznie się na nowej odrodzonej ziemi.

(16) Rzekł tedy Samuel do Saula: Przestań! Oznajmię ci, co Pan powiedział do mnie tej nocy. A ten rzekł: Powiedz.

Ostre słowa proroka do króla świadczą o tym, że wiedział on iż Saul kłamie i miał już dosyć jego nieposłuszeństwa względem Pana.

 

Prorok Samuel u króla Saula

(17) Więc Samuel powiedział: Czy nie jest tak, że chociaż we własnych oczach wydałeś się sobie mały, zostałeś naczelnikiem plemion izraelskich i Pan namaścił cię na króla nad Izraelem? (18) Następnie kazał ci Pan wyruszyć w pole, mówiąc: Idź i wybij do nogi grzeszników, Amalekitów i walcz z nimi, aż ich wytracisz. (19) Więc dlaczego nie usłuchałeś głosu Pana, lecz rzuciłeś się na łup i uczyniłeś zło przed Panem?

Prorok pokazuje Saulowi jego nieposłuszeństwo. Prawdopodobnie chęć zysku przyczyniła się do tego, że lud nie ruszył dalej by wytracić przeciwników.

(20) A Saul odrzekł Samuelowi: Przecież usłuchałem głosu Pana i wyruszyłem w pole, dokąd posłał mnie Pan, i przyprowadziłem Agaga, króla Amalekitów, a Amalekitów wybiłem do nogi!  (21) Ale lud pobrał z łupu w owcach i w bydle najprzedniejsze z obłożonego klątwą dobytku, aby je ofiarować Panu, Bogu twojemu w Gilgal.

Saul ponownie kłamie. Amalekici nie zostali wybici o czym mówi Biblia, gdyż ci zostali wytraceni dopiero przez króla Ezechiasza, poza tym nie było mowy o tym by zatrzymać przy życiu króla Agaga oraz zwierzęta. Tradycja żydowska mówi, że Saul nie zabił Agaga ponieważ ten w zamian za darowanie życia, obiecał Saulowi ukryte skarby.

mur z cegieł

 

Pan nie chciał ofiar ze zwierząt

(22) Samuel odpowiedział: Czy takie ma Pan upodobanie w całopaleniach i w rzeźnych ofiarach, co w posłuszeństwie dla głosu Pana? Oto: Posłuszeństwo lepsze jest niż ofiara, a uważne słuchanie lepsze niż tłuszcz barani. (23) Gdyż nieposłuszeństwo jest takim samym grzechem, jak czary, a krnąbrność, jak bałwochwalstwo i oddawanie czci obrazom. Ponieważ wzgardziłeś rozkazem Pana, więc i On wzgardził tobą i nie będziesz królem.

Pan nie radował się tym, że ludzie składali Mu ofiary ze zwierząt. Od ofiar wolał dobre serce, pomaganie innym, posłuszeństwo, wierność i miłość. W 1 rozdziale Księgi Izajasza czytamy o tym, jak Bóg ma dosyć składania fałszywych ofiar i zakrywa swe oczy przed modlitwami obłudników przestrzegającymi świąt i składanie ofiar.

(24) I rzekł Saul do Samuela: Zgrzeszyłem, gdyż przekroczyłem rozkaz Pana i słowo twoje; lecz bałem się ludu, więc usłuchałem jego głosu. (25) Teraz jednak odpuść mi mój grzech i zawróć ze mną, a oddam pokłon Panu.

Saul przyznał się do kłamstwa. Jakim trzeba był głupcem by wcześniej kłamać prosto w oczy prorokowi bożemu. Dlaczego skrucha Saula nie została przyjęta? Ponieważ nie była ona szczera. Saulowi chodziło tylko o to, by zachować stanowisko króla. Gdyby był osobą prawdziwie wierzącą, nie nakazałby zamordowania proroków bożych po śmierci Samuela oraz nie ścigał pomazańca bożego jakim był Dawid.

By mieć jeszcze szansę

 

Bóg odrzuca Saula

(26) Samuel odrzekł Saulowi: Nie zawrócę z tobą, gdyż wzgardziłeś rozkazem Pana, i Pan wzgardził tobą, abyś nie był królem nad Izraelem. (27) A gdy Samuel się odwrócił, aby odejść, Saul pochwycił kraj jego płaszcza, i ten rozdarł się. (28) Wtedy Samuel rzekł do niego: Dziś odebrał ci Pan królowanie nad Izraelem i nada je innemu, lepszemu od ciebie. (29) A doprawdy ten, który jest chwałą Izraela, nie kłamie i nie żałuje, bo nie jest człowiekiem, aby żałować. (30) A on odrzekł: Zgrzeszyłem! Lecz teraz uczcij mnie przed starszymi mego ludu i przez Izraelem i zawróć ze mną, abym oddał pokłon Panu, Bogu twojemu. (31) Zawrócił więc Samuel i szedł za Saulem, a Saul złożył pokłon Panu.

Rozdarcie szaty wskazywało na rozerwanie więzi jaka łączyła Saula z Bogiem. Błogosławieństwo płynące z królowania zostało przekazane Dawidowi. Po tych wydarzeniach Saul zaczął popadać w obłęd, starając się za wszelką cenę zachować stanowisko.

Samuel nie chciał iść z Saulem, ale za jego namową poszedł na ucztę ogłoszoną z powodu zwycięstwa z Amalekitami. Dlaczego Samuel posłuchał się Saula? Być może nie chciał mu zaszkodzić (wcześniej się za niego modlił) oraz nie chciał psuć uczty jaka została zorganizowana z powodu zwycięstwa nad przeciwnikiem.

(32) I rzekł Samuel: Przywiedźcie do mnie Agaga, króla Amalekitów. A Agag szedł do niego odważnie. I rzekł Agag: Zaiste ustąpiła gorycz umierania. (33) Samuel zaś rzekł:Jak miecz twój pozbawiał kobiety dzieci, Tak niech wśród kobiet i twoja matka będzie pozbawiona dzieci. I porąbał Samuel Agaga w kawałki przed Panem w Gilgal. (34) I poszedł Samuel do Ramy, Saul zaś podążył do swego domu do Gibei Saulowej.

Samuel wykonał wyrok Pana jaki nakazywał zabić Amalekitów.

(35) A Samuel nie oglądał już Saula do dnia swojej śmierci i bolał Samuel nad Saulem. Pan zaś żałował, iż uczynił Saula królem nad Izraelem.

Wyraz "oglądał" z oryginału można tez przetłumaczyć jako "odwiedzić" i taki też jest używany w przekładach angielskich. Z Pisma Świętego wiemy, że Saul gdy chciał zabić Dawida, przybył do osiedla prorockiego w mieście Rama w którym przebywał Samuel, musiał więc widzieć proroka co byłoby sprzeczne z wersetem 35. Nie ulega więc wątpliwości, że trafniejszym tłumaczeniem jest słowo "odwiedzić", gdyż po walce z Amalekitami prorok Samuel nigdy już nie przyszedł odwiedzić Saula, ale to Saul przyszedł do Samuela.

Zapraszamy również do zapoznania się z naszymi pozostałymi artykułami:

Poranek

By mieć jeszcze szansę