Spis treści
Kanaanejczycy - mieszkańcy Kanaanu w Piśmie Świętym
Nim przejdziemy do tematu, wyjaśnijmy na starcie jaka jest poprawna pisownia słowa Kananejczycy. Jak się okazuje, wyraz ten możemy pisać zamiennie, czyli: Kananejczycy, Kanaanejczycy, a nawet Chananejczycy. W nowszych przekładach biblijnych, najczęściej spotkamy pierwszą wymienioną formę, choć Kanaan z którego się wywodzą, wciąż pisany jest podwójnym "aa". Najstarszą formą i praktycznie już nie stosowaną są Chananejczycy. Jeśli więc napotkasz w literaturze lub jakiejkolwiek stronie internetowej, któryś z tych wyrazów, pamiętaj, że mowa jest o tym samym ludzie.
Kanaan - Ziemia Obiecana
W Piśmie Świętym Izraelici przez 40 lat przebywali na pustyni aż dotarli do Ziemi Obiecanej. Obszar ten nazywany jest również Kanaanem. Zajmował teren dzisiejszego Libanu, południowej Syrii, zachodniej Jordanii, Izraela oraz Palestyny. W ówczesnych czasach była to ważna kraina geograficzna łącząca Afrykę z Azją i Europą.
W Biblii o ziemie te, poza Hebrajczykami walczyły potężne narody takie jak Egipt, Asyria i Babilon. W późniejszych latach, krew za nią wylewali m.in. Persowie, Macedończycy, Rzymianie, Bizantyjczycy, Abbasydzi, Mamelucy, Turcy jak również katolicy podczas wypraw krzyżowych. Jak zakłamane były krucjaty, niech świadczy to, że jedna z nich, zakończyła się zdobyciem przez krzyżowców chrześcijańskiego Konstantynopola. Wymordowano wówczas mieszkańców oraz zrabowano wiele kosztowności.
Kananejczycy - kim byli?
Kanaanejczycy w Piśmie Świętym to określenie ludów zamieszkujących wspomnianą powyżej krainę Kanaan. Nie była to jednorodna grupa. Składała się bowiem z wielu plemion. Najczęściej wymienia się: Amoryci, Arwadyci, Chamatyci, Chetyci, Chiwwici, Girgaszyci, Jebusyci, Peryzzyci, Semaryci.
I Księga Mojżeszowa 10.15-18 "Kanaan zaś spłodził Sydona, swego pierworodnego, i Cheta; i Jebusytów, Amorytów, i Girgaszytów; i Chiwwitów, Arkitów, i Sinitów; i Arwadytów, Semarytów, i Chamatytów. A potem rozproszyły się rody Kananejczyków."
Nie zawsze jednak, gdy mowa jest o Kanaanejczykach, tekst wskazuje na wszystkich mieszkańców Kanaanu. Biblia Kanaanejczyków określa również jako lud mieszkający w dolinie nad morzem i brzegiem rzeki Jordan, wymieniając ich w jednym zdaniu obok innych ww. plemion.
Np. w IV Księdze Mojżeszowej 13.29 czytamy: "Amalekici mieszkają w południowej części ziemi, a Chetyci, Jebusyci, Amoryci mieszkają w górach; Kananejczycy zaś mieszkają nad morzem i nad brzegiem Jordanu."
Możemy więc powiedzieć, że Kananejczycy to osoby żyjące w krainie Kanaan i jednocześnie lud zamieszkujący jej odrębne mniejsze terytorium. Przekładając to na dzisiejsze: Polacy to ludzie mieszkający na terenach od Morza Bałtyckiego do Tatr, a jednocześnie Ślązacy lub Kaszubi.
Ludy i narody występujące w Piśmie Świętym
Sprawę utrudnia również niejednolite nazewnictwo ludów mieszkających na ziemiach Kanaanu. W różnych przekładach biblijnych, są oni nazywani, np.:
- Amoryci to Amorejczycy, Amorra, Emorejczycy, Emoryci,
- Arkici to Arkijczycy,
- Arwadyci to Arwadejczycy, Arwadyjczycy,
- Chamatyci to Amatyci, Chamatejczycy,
- Chetyci to Hetyci, Chetejczycy,
- Chiwwici to Chiwici, Chewejczycy, Hewejczycy,
- Girgaszyci to Gergezejczycy, Girgazejczycy,
- Jebusyci to Jebuzejczycy, Jebuzyci,
- Peryzzyci to Ferezejczycy, Peryzejczycy, Peryzyci,
- Semaryci to Samaryci, Cemerajczycy, Cemaryci,
- Sinici to Synyjczycy, Synici.
Jak widzimy, można się czasami pogubić kto kim jest. Jakby tego było mało, obok lub w pobliżu Kanaanu mieszkali:
- Amalekici,
- Ammonici,
- Aramejczycy,
- Asyryjczycy,
- Babilończycy,
- Edomici,
- Egipcjanie,
- Elamici,
- Fenicjanie,
- Filistyńczycy,
- Horyci,
- Kenici,
- Midianici,
- Moabici,
- Nabatejczycy,
- Persowie,
- Sydończycy,
- Tyryjczycy.
Dlaczego Bóg kazał wytracić Kananejczyków?
Zacznijmy od tego, że Bóg dał Kanaanejczykom 400 lat na swoją poprawę. Mowa jest o tym w I Księdze Mojżeszowej 15.13 "I PAN powiedział do Abrama: Wiedz o tym dobrze, że twoje potomstwo będzie przybyszem w cudzej ziemi i wezmą je w niewolę, i będzie uciskane przez czterysta lat". W wersecie tym, Pan oznajmia Abrahamowi, że naród izraelski, będzie 400 lat w niewoli u Egipcjan. W wersecie 16 czytamy natomiast, że powodem jest to, że niegodziwość ludów zamieszkujących ziemie Kanaanu musi się dopełnić. Jest o tym mowa, również w innych wersetach np. III Księga Mojżeszowa 20.23 "A nie naśladujcie obyczajów narodów, które wypędzam przed wami; one bowiem dopuszczały się tego wszystkiego...".
Nie byli też oni pozostawieni sami sobie. W Biblii przeczytać możemy, że nim Hebrajczycy weszli do Kanaanu, to na ziemiach tych przebywał prorok Balaam. Zastanawiająca jest również postać Melchizedeka, który nazwany został kapłanem Boga Najwyższego. Był on królem Salemu, które uznawane jest, za dawną nazwę Jerozolimy. Możemy być pewni, że Pan nie przyglądał się bezczynnie na zło jakie tam panowało. Niestety, pomoc jaką im okazywał była odrzucana.
Czym zawinili Kanaanejczycy?
Kananejczycy we wczesnym okresie, podzielali wiarę biblijnych patriarchów w Boga Najwyższego. Nazywali go El. Warto podkreślić, że Kananejczycy nie byli monoteistami. Wierzyli, że ten Najwyższy Bóg stworzył wszystkie stworzenia, włącznie z człowiekiem.
Kananejska wiara w Boga była skażona i zdeformowana. Z jednej strony Kananejczycy wierzyli, że Bóg może być troskliwy i miłosierny, a także, że może komunikować się z człowiekiem za pomocą snów. Według nich El komunikował się również z innymi bogami, którzy potrafili wpływać na jego decyzję.
Najważniejszy u Kananejczyków był kult przodków. W piwnicach ugaryckich domostw były komnaty grobowe i miejsca pochówku. Kananejczycy modlili się tam i zasięgali rady zmarłych poprzez ich przywołanie. Stosowali różne techniki nekromancji i wróżby. Aby zapewnić sobie błogosławieństwo i spokój decydowali się również na ofiary ze zwierząt oraz małych dzieci, które palili lub grzebali żywcem. W urnach pogrzebowych odkryto powykręcane ciała dzieci, które walczyły o swój ostatni oddech, pogrzebane żywcem złożone w ofierze ku demonom.
Kananejczycy z czasem odrzucili kult Boga Najwyższego, czyli tego, którego czcili pod imieniem El na rzecz bóstw takich jak Asztarte i Baal. Być może ich obrzydliwe praktyki przyczyniły się do tego, że Bóg zaczął być kojarzony z obrzydliwymi praktykami.
Ludność kanaanejska była wyjątkowo zepsuta moralnie. Na porządku dziennym było bałwochwalstwo i okultyzm. Normalne było obcowanie seksualne z rodzicami, rodziną, brat z bratem a nawet ze zwierzętami. W świątyniach kobiety oddawały się prostytucji. Odprawiano rytuały czarów, magii i wróżbiarstwa z wnętrzności zwierząt.
Biblia tak m.in. opisuje ludy kanaanejskie:
III Księga Mojżeszowa 18.1-30 "(1) PAN powiedział jeszcze do Mojżesza: (2) Przemów do synów Izraela i powiedz im: Ja jestem PAN, wasz Bóg. (3) Nie czyńcie według zwyczajów ziemi Egiptu, w której mieszkaliście, ani według zwyczajów ziemi Kanaan, do której was prowadzę, też nie czyńcie, a według ich ustaw nie postępujcie. (4) Wypełniajcie moje prawa i przestrzegajcie moich ustaw, abyście postępowali według nich. Ja jestem PAN, wasz Bóg. (5) Przestrzegajcie więc moich ustaw i moich praw, bo jeśli człowiek je wypełnia, będzie przez nie żył. Ja jestem PAN. (6) Nikt z was nie będzie zbliżał się do swojego krewnego, by odsłonić jego nagość. Ja jestem PAN. (7) Nie będziesz odsłaniał nagości swego ojca lub matki; ona jest twoją matką, nie odkryjesz jej nagości. (8) Nie będziesz odsłaniał nagości żony twego ojca; to jest nagość twego ojca. (9) Nie będziesz odsłaniał nagości córki twego ojca lub córki twojej matki, czy urodziła się w domu, czy poza domem – nie odkryjesz ich nagości. (10) Nie będziesz odsłaniał nagości córki twego syna lub nagości córki twojej córki, bo są one twoją nagością. (11) Nie będziesz odsłaniał nagości córki żony twego ojca, która się narodziła z twego ojca, bo ona jest twoją siostrą, nie odkryjesz jej nagości. (12) Nie będziesz odsłaniał nagości siostry twego ojca, bo jest ona bliską krewną twego ojca. (13) Nie będziesz odsłaniał nagości siostry twojej matki, bo ona jest bliską krewną twojej matki. (14) Nie będziesz odsłaniał nagości brata twego ojca, nie zbliżysz się do jego żony; ona jest twoją ciocią. (15) Nie będziesz odsłaniał nagości twojej synowej; ona jest żoną twego syna, nie odkryjesz jej nagości. (16) Nie będziesz odsłaniał nagości żony twego brata, bo to jest nagość twego brata. (17) Nie będziesz odsłaniał nagości kobiety i jej córki; nie weźmiesz córki jej syna ani córki jej córki, aby odkryć jej nagość, bo są one jej bliskimi krewnymi. Jest to niegodziwość. (18) Nie weźmiesz siostry twej żony, abyś jej nie trapił, odsłaniając jej nagość za jej życia. (19) Nie zbliżaj się do kobiety, aby odsłaniać jej nagość w czasie jej odłączenia z powodu nieczystości. (20) Nie będziesz obcował z żoną twego bliźniego, bo stałbyś się nią nieczysty. (21) Nie pozwalaj żadnemu z twoich potomków przejść przez ogień dla Molocha, abyś nie bezcześcił imienia twego Boga. Ja jestem PAN. (22) Nie będziesz obcował z mężczyzną jak z kobietą. Jest to obrzydliwość. (23) Nie będziesz też obcował z żadnym zwierzęciem, bo stałbyś się tym nieczysty. Kobieta nie będzie stawać przed zwierzęciem w celu obcowania z nim. Jest to zboczenie. (24) Nie kalajcie się tym wszystkim, gdyż tym wszystkim kalały się narody, które wypędzam przed wami. (25) Także i ziemia stała się skalana. Nawiedziłem więc jej nieprawość w niej i ziemia zwymiotowała swoich mieszkańców. (26) Przestrzegajcie więc moich ustaw i moich praw i nie dopuszczajcie się żadnych z tych obrzydliwości, ani rodowity mieszkaniec, ani przybysz, który gości wśród was; (27) (Wszystkich bowiem tych obrzydliwości dopuszczali się ludzie tej ziemi, którzy byli przed wami, i ziemia stała się skalana); (28) Aby was ziemia nie zwymiotowała, gdy ją zanieczyścicie, jak zwymiotowała narody, które były przed wami. (29) Bo ktokolwiek dopuści się jakiejś z tych wszystkich obrzydliwości, wszyscy, którzy tak czynią, zostaną wykluczeni spośród swego ludu. (30) Przestrzegajcie więc moich ustaw, aby nie czynić żadnego z obrzydliwych zwyczajów, które były czynione przed wami, abyście nie skalali się nimi. Ja jestem PAN, wasz Bóg."
V Księga Mojżeszowa 18.10-12 "(10) Niech nie znajdzie się pośród was nikt, kto by przeprowadzał swego syna lub córkę przez ogień, ani wróżbita, ani wróżbiarz, ani jasnowidz, ani czarownik; (11) Ani zaklinacz, ani nikt, kto by wywoływał duchy, ani czarnoksiężnik, ani nekromanta. (12) Każdy bowiem, kto czyni takie rzeczy, budzi odrazę w PANU. Z powodu tych obrzydliwości PAN, twój Bóg, wypędza przed tobą te narody".
Bóg z miłości do nich, czekał ponad 400 lat nim się opamiętają. Czy naprawdę wierzysz w to, że Pan chciał zabić własne dzieci? Z całą pewnością nie! Bóg Ojciec jak i Jezus Chrystus, wielokrotnie okazywali miłość swoim nieprzyjaciołom. Dla Kananejczyków, boża cierpliwość się jednak skończyła. Ich dalsza egzystencja, zagrażała zepsuciem ościennych narodów. Bóg ze smutkiem, postanowił więc zakończyć ich zdemoralizowane życie.
Niezwykle ważne jest również to, że każdy Kanaanejczyk po najeździe Izraelskim mógł porzucić swoje zepsute życie i przyłączyć się do Izraelitów. Bóg nakazał wprawdzie wytępić ludy tam mieszkające, ale wciąż dawał im szansę na nawrócenie. W Piśmie Świętym, przeczytać możemy o tych, którzy przyłączyli się do Hebrajczyków. Byli nimi m.in. Rachab, Uriasz Hetyta, Jiszmaja Gibeonita, jak również Kenici. Pokój w podstępny sposób zawarli również Gibeonici.
Izrael nie zawsze jest Izraelem
Przy okazji można również wspomnieć, że biblijny Izrael nie zawsze wskazuje, na całe zjednoczone królestwo Izraela. Kto czytał Biblię, ten wie o czym mowa i odróżni Izrael od Judei oraz Izrael po niewoli babilońskiej.
Hebrajczycy czyli Izraelici, gdy weszli do Ziemi Obiecanej nazwali swój kraj Izrael. W okresie sędziów oraz trzech pierwszych królów tj. Saula, Dawida oraz Salomona istniało jedno państwo. Po śmierci Salomona z powodu wysokich podatków, nastąpił rozłam i kraj został podzielony na Izrael (północ) oraz Judeę (południe). Podzielony naród, prowadził ze sobą bratobójczą wojnę, biorąc swych braci w niewolę, by innym razem zawrzeć sojusz i wyruszyć wspólnie na wojnę.
Izrael czyli ziemie północne zamieszkiwane były przez 9 plemion izraelskich (Ruben, Symeon, Dan, Neftali, Gad, Aser, Issachar, Zebulon, Efraim, Manasses), południe czyli Judea, to plemiona Judy i Beniamina, stąd nazwa Judea. Ostanie plemię Lewiego zamieszkiwało oba terytoria, nie mieli oni przyznanej ziemi, ponieważ mieli oni spełniać funkcje kapłańskie.
Później Izrael oraz Judea przestały istnieć. Zaatakowały je Asyria, a następnie Babilon. Asyryjczycy zniszczyli Izrael (północ) i w 722 r. p.n.e. wysiedlili ludność. Wiele lat później, Babilończycy zniszczyli Judeę (południe) w 586 r. p.n.e. i również nastąpiło masowe wysiedlenie. Okres ten nazwano niewolą babilońską. Dopiero w 539/538 r. p.n.e. Babilon został pokonany przez Persów i Hebrajczycy mogli powrócić do utraconych ziem. Nastąpiło odrodzenie kraju, który od tej pory nazywał się Izrael. Kolejny podział już nie nastąpił.
Zapraszamy również do zapoznania się z naszymi pozostałymi artykułami:
Dodaj komentarz